षोडशम हो द्विपदी डेटा मनशान वाचपाक येवपी रुपांत दाखोवपाचो एक मार्ग. संगणकाक व्हड प्रमाणांत म्हायती सांठोवंक मेळची म्हूण एकुणिसाव्या शेंकड्यांत ताची उदरगत जाली.

दशांश आनी द्विपदी मोलां मदीं रुपांतर करपाक तुमी हेक्साडेसिमल वापरूं येता. देखीक, 10011011001010 चें हेक्साडेसिमलांत रुपांतर केल्यार 0x4F मेळटलो. हाचो अर्थ 4F हें मोल 100110110010110 हें द्विपदी क्रमांक दाखयता.

गणित आनी संगणक शास्त्रांत हेक्साडेसिमल (बेस १६, वा हेक्स अशेंय) ही स्थिती संख्या पद्दत आसून तिचो मुळावो वा आदार १६ आसता.हातूंत सोळा वेगवेगळीं चिन्नां वापरतात, चड करून शून्य ते णव, आनी A, B, C, D, E, F (वा पर्यायीपणान a–f) हांचो उपेग करून धा ते पंदरा मोलां दाखयतात. देखीक- षोडशांश संख्या 2AF3 हो दशांशांत (2 × 163) + (10 × 162) + (15 × 161) + (3 × 160) , वा 10,995 इतलो आसता.

दरेक षोडशम अंक चार द्विपदी अंक (बिट) (हाका "निबल" अशेंय म्हण्टात) दाखयता आनी षोडशम संकेतनाचो मुखेल उपेग संगणकीय आनी डिजिटल इलॅक्ट्रॉनिक्सांतल्या द्विपदी कोड केल्ल्या मोलाचें मनशाक अनुकूल प्रतिनिधीत्व म्हणून जाता. देखीक- बाइट मोलां ० ते २५५ (दशांश) मेरेन आसूं येतात पूण ०० ते एफएफ ह्या आवांठांतले दोन षोडशम अंक म्हणून चड सोयीचे रितीन दाखोवंक शकतात. संगणकाचे स्मृती पत्ते दाखोवपाखातीरय हेक्साडेसिमलाचो उपेग चड करून करतात.

हेक्स हो Hexadecimal चो संक्षेप आसून तो बेस -16 संरचनेचेर आदारिल्लो आसून संगणकाक दिवपी सुचोवण्यो कशीं दाखयतात तें सोंपें करपाखातीर वापरतात. ही १६ चिन्न संख्या पद्दत ८ बिट द्विपदी क्रमांक आडावपाचें साधन म्हणून तयार केल्ली, देखून डेटा संगणकांत यत्न करिनासतना एन्कोड करूं येता. दरेक हेक्स अंक निबल वा घडये 4-बिट स्वरूप दाखोवपी दोन वेगवेगळे हेक्स अंक वापरून ताचेर छापून टायप करूं येता.

हे संख्या पद्दतींत 16 चिन्नां वापरतात जीं 0-9 वा एएफ ह्या श्रेणींत दाखयतात. ०-९ हें णव मेरेनच्या आंकड्यांचें प्रतिनिधित्व करता जाल्यार एएफ हें १०-१५ ह्या संख्यात्मकान दाखयतात. हेर तीन प्रकारच्या संख्या प्रणालींच्या तुलनेत षोडशम संख्या प्रणाली ही सगळ्यांत प्रभावी मानतात.